Όταν τις προάλλες πρωτοδιάβασα στους τοίχους των δικαστηρίων πρόσκληση για την επιτροπή του θεσμού της διαμεσολάβησης, κούνησα ασυναίσθητα το κεφάλι μου και μονολόγησα: “Άντε πάλι, εμείς οι δικηγόροι, θα μπλέξουμε σε καινούργιες περιπέτειες!”.
Ασυναίσθητα το μυαλό μου πήγε στο θεσμό της διαιτησίας και της συμβιβαστικής επίλυσης των διαφορών.
Στην Ελλάδα, ή μάλλον για να ακριβολογώ στη Θεσσαλονίκη, ούτε η διαιτησία προχωρεί, όπως τουλάχιστον θα έπρεπε, αλλά ούτε και η συμβιβαστική επίλυση των διαφορών ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου.
Η εφαρμογή τους εξαντλείται στα θεωρητικά συγγράμματα και στη λαχτάρα που παίρνουμε, αν, την ώρα που τακτοποιούμε τα σχετικά μας για τις προτάσεις του Πολυμελούς, διαπιστώσουμε ότι έχουμε παραλείψει να κόψουμε το ανάλογο ροζ τετραπλότυπο αποτυχίας της επίλυσης!
Και να σου τώρα, ένας νέος θεσμός, αυτός της διαμεσολάβησης, έρχεται και μας χτυπάει την πόρτα. Για να ακριβολογήσω δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Ένωση μας χτυπάει το καμπανάκι και μας θυμίζει ότι πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά με το θέμα.
Έχοντας συνεργασία με τη νομική σχολή του Βελιγραδίου στη Σερβία και του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα, στη Νέα Ορλεάνη της Αμερικής, έπιασα τηλέφωνο και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και πήρα μια γεύση από το θεσμό της διαμεσολάβησης.
Εκεί οι άνθρωποι είναι πρακτικοί. Έχουν μια διαφορά και τη λύνουν άμεσα. Και παρόλα αυτά, εφαρμόζουν με επιτυχία και σε μεγάλο βαθμό, τον θεσμό της διαμεσολάβησης. Όχι σαν εμάς: προσδιορίζεις σήμερα για το 2011, οπότε τότε θα σου ζητήσουν αναβολή για το 2013. Και τότε, το 2013, αν δεν πέσουμε σε απεργία, αποχή, εκλογές ή τρομοκρατικές ενέργειες, μπορεί να δικαστεί για πρώτη φορά η υπόθεση. Ξέρουμε όλοι μας πως ο δικαστής, εάν για κάποια τυπική έλλειψη, δεν αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης, θα κάνει 4,5,6,7 ακόμη και 8 μήνες για να δημοσιεύσει απόφαση. Οπότε φτάσαμε το 2014 για πρωτόδικη απόφαση. Βάλτε κι άλλα 2,5 χρόνια να δικαστεί και να βγει η απόφαση του Εφετείου πιάσαμε 2016 ή 2017. Χα, χα! Σαν ανέκδοτο μου φαίνεται. Και να μη συνεχίσω στον Άρειο Πάγο. Θα ασπρίσουν τα μαλλιά μας! Κι όμως για εμάς τους δικηγόρους της μαχόμενης δικηγορίας (τι έννοια κι αυτή;) αυτή είναι η καθημερινότητά μας. Τα ζούμε κάθε ημέρα. Και φυσικά, λίγοι από εμάς αμείβονται όπως θα έπρεπε για όλη αυτή την ταλαιπωρία.
Και να σου τώρα έρχεται και στη χώρα μας και μας χαμογελάει από τη γωνία, φρέσκος - φρέσκος και ...έφηβος!
Φαντάζομαι συναδέλφους να ετοιμάζονται να ξεσηκωθούν για να μην εφαρμοστεί: θα μειωθεί η δικηγορική ύλη, θα φωνάζουν. Θα μας πάρουν άλλα επαγγέλματα το ψωμί μας, θα διαμαρτύρονται. Θα έρθουν οι ξένοι να τρώνε το παντεσπάνι και θα πετούν ένα ξεροκόμματο σε εμάς! Σα να τα ακούω όλα αυτά. Γιατί εμείς οι Έλληνες, έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Προτού μάθουμε για κάτι, αντιδρούμε.
Κατάλαβα λοιπόν, γιατί ο θεσμός της διαμεσολάβησης, έχει μεγάλη πέραση στο εξωτερικό. Για τους εξής λόγους: η διαφορά λύνεται άμεσα, οπότε επειδή ο χρόνος είναι χρήμα, όλοι βγαίνουν κερδισμένοι: οι δικηγόροι των δύο πλευρών που αναλαμβάνουν να δώσουν λύση, αμείβονται κανονικότατα. Ασχολείται ακόμη ένας δικηγόρος, ο διαμεσολαβητής, που επίσης αμείβεται για να οδηγεί τη διαδικασία σε ομαλή, ταχεία και δίκαιη διεξαγωγή και γενικά δεν υπάρχει τίποτε αρνητικό στην όλη υπόθεση. Συν το το γεγονός ότι δεν ακούνε την ...πονεμένη σου ιστορία και όσοι τυχαίνει να βρίσκονται στο ακροατήριο την ημέρα της δικασίμου!
Σε συνδυασμό με τον ενθουσιασμό και τα θετικά σχόλια με τα οποία μου μίλησαν οι συνάδελφοι του Βελιγραδίου και της Λουιζιάνα, κατέληξα ότι ο θεσμός μόνον θα ωφελήσει και καθόλου δεν θα μας βλάψει σαν κλάδο. Για σκεφτείτε, πόσες ώρες χάνουμε στο γραφείο μας για τον συμβιβασμό μιας υπόθεσης, με τσιγάρα, φωνές, εκνευρισμό, στεναχώρια, σύγχυση, χωρίς -τις περισσότερες φορές, να αμειβόμαστε καθόλου; Πόσες φορές επιτυγχάνουμε τον συμβιβασμό κι οι πελάτες μας λένε: “ευχαριστώ πολύ”- αν το πουν κι αυτό και φεύγουν σαν κύριοι από το γραφείο μας; Κι εμείς, που έχουμε χάσει ώρες διαβάζοντας, συζητώντας με άλλους συναδέλφους ή ψάχνοντας για νομολογία στα νομικά περιοδικά ή τις ηλεκτρονικές τράπεζες κι έχουμε πληρώσει και τους καφέδες του κυλικείου, μένουμε με ...την εμπειρία, δεν μπορώ να πω: γινόμαστε σοφότεροι και...φτωχότεροι. Γιατί όπως ξέρετε καλά κύριοι συνάδελφοι, τα έξοδα του γραφείου μας και του προσωπικού μας, τρέχουν. Άσχετα αν ο πελάτης πέτυχε τον συμβιβασμό του κι έφυγε χωρίς να μας πληρώσει.
Με το θεσμό της διαμεσολάβησης τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Το γραφείο διαμεσολάβησης θα εισπράττει τα έξοδα και τις αμοιβές μας προκαταβολικά και τουλάχιστον έτσι θα έχουμε εξασφαλίσει την πληρωμή του κόπου μας. Από εκεί και πέρα, αν χρειαστούν περισσότερες ώρες μέχρι την εξεύρεση λύσεως, το γραφείο θα προ-εισπράττει ανάλογα με τις προβλεπόμενες ώρες την αμοιβή μας. Τουλάχιστον -πού φτάσαμε!, δεν θα μένουμε απλήρωτοι για τη δουλειά μας. Παράλληλα θα αποσυμφορηθούν τα πινάκια των δικαστηρίων μας, γιατί καλώς ή κακώς, τα πινάκια ξεχειλίζουν από υποθέσεις. Θα αποσυμφορηθούν έτσι και οι δικαστές, που όλοι μας ξέρουμε τί υπεράνθρωπες προσπάθειες κάνουν για να ανταποκριθούν στη δικομανία των Ελλήνων. Αλλά κι εμείς: θα γλιτώσουμε από το γράψιμο ουσιαστικών ή τυπικών προτάσεων, την έκδοση και συλλογή ενός σωρού άχρηστων πιστοποιητικών που απαιτεί σήμερα το σύστημά μας, θα γλιτώσουμε από επιδόσεις, προθεσμίες, δικαστικά έξοδα, τυπικές λεπτομέρειες που μας τρώνε τα σωθικά κάθε μέρα, ακόμη -ακόμη θα γλιτώσουμε από το στήσιμο στην ουρά για να κόψουμε παραστάσεις. Πόσες ώρες χαμένες στην αναμονή! Και για να αποφορτίσουμε και λίγο το κλίμα: θα γλιτώσουμε και από το κόλλημα των ενσήμων, τώρα που κινδυνεύουμε και από τον ιό των χοίρων!
Μόνον θετικά στοιχεία βλέπω λοιπόν από τον θεσμό της διαμεσολάβησης. Ας ευχηθούμε πως το νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα ο θεσμός αυτός θα είναι το σωστό. Κι αυτό θα γίνει μόνον αν αποφασίσουν γι' αυτόν έγκριτοι νομικοί της μαχόμενης δικηγορίας κι όχι θεωρητικοί καρεκλοκένταυροι του υπουργείου δικαιοσύνης, που δεν έχουν ιδέα από την καθημερινότητά μας. Ως μέλος της επιτροπής διαμεσολάβησης θα επικεντρώσω και σε αυτό το κομμάτι την προσπάθειά μου και ως αισιόδοξο στοιχείο που είμαι, βλέπω από τώρα τη διαμεσολάβηση από θεσμό να γίνεται ...δεσμό! (και για όσους δεν κατάλαβαν: να ασπαστούμε το θεσμό της διαμεσολάβησης και να ζούμε με αυτόν σε καθημερινή βάση).
