Η Διαμεσολάβηση τώρα και στην Ελλάδα

(Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Βήμα του δικηγόρου" της 21.05.2011)

Τα προβλήματα στην απονομή της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα - αλλά και διεθνώς - είναι σε βαθμό γνωστά σε όλους εμάς τους δικηγόρους: καθυστερήσεις, γραφειοκρατία και έλλειψη υποδομών συνιστούν μια ζοφερή εικόνα στους χώρους των δικαστηρίων. Αυτή η κατάσταση, η οποία ολοένα εντείνεται, δημιουργεί την ανάγκη εύρεσης μιας εναλλακτικής οδού.
Διεθνώς όλο και περισσότεροι ιδιώτες και επιχειρήσεις προτιμούν να προσφύγουν σε άλλες διαδικασίες, που θα τους επιτρέψουν να κλείσουν την υπόθεσή τους σύντομα και φιλικά. Τέτοιες διαδικασίες ονομάζονται διεθνώς “εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών” (Alternative Dispute Resolution - ADR), από τις οποίες η πλέον διαδεδομένη είναι η Διαμεσολάβηση.
Πρόκειται για μια εξωδικαστική διαδικασία, όπου τα μέρη μιας διαφοράς επιδιώκουν την ανεύρεση μιας αμοιβαία ικανοποιητικής λύσης με τη βοήθεια ενός τρίτου προσώπου, του Διαμεσολαβητή. Ο τελευταίος - χρησιμοποιώντας ιδιαίτερες τεχνικές - διευκολύνει τα μέρη στις διαπραγματεύσεις τους, προκειμένου να επικοινωνήσουν ουσιαστικά και να αντιληφθούν τις εκατέροθεν ανάγκες, με στόχο τις αποκαλούμενες “win-win situations”, δηλαδή το μέγιστο αμφίπλευρο όφελος.
Ως διαδικασία η Διαμεσολάβηση διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους εντός του χρονικού διαστήματος μιας ημέρας σε αυστηρά εμπιστευτική βάση. Τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα της Διαμεσολάβησης είναι η ταχύτητα, η ευελιξία της διαδικασίας, το χαμηλό κόστος, η διατήρηση των ομαλών σχέσεων μεταξύ των μερών, η αποτελεσματικότητα, αλλά και το γεγονός ότι τα ίδια τα μέρη αποφασίζουν για την έκβαση της υπόθεσης (αντί για κάποιον τρίτο, δικαστή ή διαιτητή).
Η διαμεσολάβηση αποτελεί ιδιαίτερα δημοφιλή μέθοδο σε όλο τον κόσμο, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ όπου το 95% του συνόλου των διαφορών επιλύονται με διαμεσολάβηση! Στην Ελλάδα ψηφίστηκε πρόσφατα ο νόμος 3898/2010 “Διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις”, ο οποίος αφενός ενσωμάτωσε τη σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/52/ΕΚ και αφετέρου ρύθμισε το νομοθετικό πλαίσιο του θεσμού. Ήδη έχουν εκπαιδευτεί και πιστοποιηθεί οι πρώτοι Έλληνες διαμεσολαβητές από τους παγκοσμίως αναγνωρισμένους Βρετανικούς Οργανισμού Chartered Institute of Arbitration (CIArb) και Centre for Effective Dispute Resolution (CEDR). Επίσης, έχει ήδη συσταθεί και λειτουργεί το “Ελληνικό Κέντρο Διαμεσολάβησης” (www.hellenic-mediation.gr) καθώς και το σωματείο “Ελληνική Ένωση Διαμεσολαβητών”.