Η Ιταλία αποτελεί ίσως την πιο κοντινή περίπτωση με την Ελλάδα στο ζήτημα της καθυστέρησης εκδίκασης των διαφορών ενώπιον των δικαστηρίων. Η αντίδρασή της στο πρόβλημα αυτό ήταν αυτή που, κατά πολλούς, έπρεπε να έχει και η Ελλάδα: την υποχρεωτική υπαγωγή ορισμένων κατηγοριών υποθέσεων στη Διαμεσολάβηση με σειρά νομοθετημάτων, τα οποία είναι σε ισχύ, ήδη, από το 1991.

Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Στη γείτονα χώρα, όπου ο θεσμός της Διαμεσολάβησης στην επίλυση διαφορών είναι πλέον υποχρεωτικός, σε πολλές περιπτώσεις, σημειώνει μεγάλη επιτυχία, καθώς 200.000 υποθέσεις έχουν επιλυθεί εξωδικαστικά. Παράλληλα, έχει περισωθεί και η συνταγματικότητα του θεσμού, αφού στην περίπτωση της μη προσέλευσης ενός μέρους στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, ο διάδικος δεν στερείται το συνταγματικό του δικαίωμα στην παροχή δικαστικής προστασίας ούτε το δικαίωμά του απέναντι στο φυσικό δικαστή. Ο δικαστής της υπόθεσης μπορεί, απλώς, να εκτιμήσει αρνητικά αυτή τη συμπεριφορά στο πλαίσιο της δικαστικής εκδίκασης της διαφοράς. Το σημείο αυτό ήταν και ο βασικός αντίλογος των επικριτών του θεσμού, που, όμως, σιγά σιγά αρχίζει να περιορίζεται, αφού στο μικρό χρονικό διάστημα ζωής του θεσμού, πάνω από τις μισές υποθέσεις επιλύθηκαν εξωδικαστικά, ενώ επήλθε σημαντική ανακούφιση στα ιταλικά δικαστήρια, με το χρόνο τελεσιδικίας των υποθέσεων να μειώνεται αισθητά. Σημαντικό, επίσης, στοιχείο είναι και το γεγονός ότι ο κόσμος πλέον εξοικειώθηκε με το νέο αυτό μέσο, με αποτέλεσμα να αυξηθεί και ο αριθμός των Διαμεσολαβήσεων ακόμα και στους τομείς που δεν είναι υποχρεωτική η εφαρμογή της. Έτσι, ο θεσμός συνέβαλε και θα εξακολουθήσει να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των ιταλικών δικαστηρίων, δίνοντας με τον τρόπο αυτό, ανάσες αισιοδοξίας στο νομικό κόσμο της χώρας και ανεβάζοντας το επίπεδο απονομής δικαιοσύνης.

Τα στοιχεία αυτά πρέπει να μας κινητοποιήσουν, δεδομένου ότι σήμερα στην Ελλάδα, όπως έγινε γνωστό στα πινάκια των Πρωτοδικείων, βρίσκονται περισσότερες από μισό εκατομμύριο υποθέσεις, ενώ ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου να τελεσιδικήσει μία υπόθεση, μπορεί να φθάσει και τα 8 χρόνια, με βάση συντηρητικές προβλέψεις.

Πηγή: http://www.thessaloniki-lawfirm.gr/view-new.asp?ItemID=74&ns=1&Ngpcid=1

Δρ. Δημήτρης Θεοχάρης
Δικηγόρος, L.L.M.
Διαμεσολαβητής, Εκπαιδευτής διαμεσολαβητών
Επιστημονικός Συνεργάτης Ε.Κ.Π.Α. (e-learning)