" Η παραδοσιακή προσφυγή στο δικαστήριο είναι ένα λάθος που πρέπει να διορθωθεί… Για μερικές διαφωνίες, η προσφυγή στα δικαστήρια είναι η μόνη λύση αλλά για πολλές άλλες αξιώσεις, η δικαστική προσφυγή θυμίζει τις αρχαίες μάχες. Το δικαστικό μας σύστημά μας είναι πάρα πολύ δαπανηρό, πάρα πολύ επίπονο, πάρα πολύ καταστρεπτικό, πάρα πολύ ανεπαρκές για πραγματικά πολιτισμένους ανθρώπους".Chief Justice Warren E. Burger, (Ret.) U.S. Supreme Court.

Είμαστε στη μέση μιας κρίσης προσφυγών στο δικαστήριο. Το υψηλό κόστος και οι μακροχρόνιες καθυστερήσεις που συνδέονται με την εκδίκαση των αστικών υποθέσεων κάνουν συχνά την προσφυγή στο δικαστήριο μια μη πρακτική μέθοδο επίλυσης διαφορών.  Τα συμβαλλόμενα μέρη όλο και περισσότερο διαπιστώνουν ότι ξοδεύουν περισσότερα χρήματα πολλές φορές από το ποσό της απαίτησής τους. Ο αυξανόμενος αριθμός δικών που δεν εκδικάζονται είναι ενδεικτικός της απροθυμίας ή της ανικανότητας των συμβαλλόμενων μερών και των πληρεξούσιών τους να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τη διαπραγμάτευση για να επιλύσουν τις διαφωνίες τους. Επειδή το τρέχον νομικό περιβάλλον αποθαρρύνει την πρόωρη επίλυση των διαφωνιών, η κοινωνία απαιτεί μια νέα προσέγγιση για να επιλύσει τις διαφωνίες αποτελεσματικότερα. Εκείνη η νέα προσέγγιση είναι η διαμεσολάβηση.

Η Διαμεσολάβηση είναι μια διαδικασία επίλυσης διαφωνιών για τις οποίες ένας ανεξάρτητος μεσολαβητής βοηθά τα συμβαλλόμενα μέρη στην επίτευξη μιας αμοιβαία ικανοποιητικής λύσης. Είναι μια επέκταση των διαπραγματεύσεων μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών και περιλαμβάνει μια συζήτηση της διαφωνίας από τα συμβαλλόμενα μέρη, σε αντιδιαστολή με την επίσημη παρουσίαση των μαρτύρων και των στοιχείων, όπως πραγματοποιείται σε μια δίκη ή μια διαιτησία. Στη διαδικασία συμμετέχει μόνο ο Διαμεσολαβητής, τα συμβαλλόμενα μέρη και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους. Λόγω του ανεπίσημου χαρακτήρα της διαδικασίας, μια μεσολάβηση μπορεί συνήθως να ολοκληρωθεί σε μια ημέρα ή λιγότερο. Η διαδικασία μεσολάβησης είναι εξ ολοκλήρου εθελοντική και μη δεσμευτική. Ο μεσολαβητής δεν έχει καμία δύναμη να εκδώσει μια απόφαση ή να αναγκάσει τα συμβαλλόμενα μέρη να δεχτούν μια λύση. Ο ρόλος του Διαμεσολαβητή είναι να βοηθηθούν τα συμβαλλόμενα μέρη στις διαπραγματεύσεις τους με τον προσδιορισμό των εμποδίων και την ανάπτυξη των στρατηγικών για την υπερπήδησή τους.

Μια Διαμεσολάβηση είναι ιδιωτική και εμπιστευτική. Γϊνεται κανονικά σε μια ιδιωτική αίθουσα γραφείων ή συνεδριάσεων και κανένα δημόσιο αρχείο δεν τηρείται ως πρακτικά. Εάν καμία επίλυση δεν επιτυγχάνεται, οιεσδήποτε δηλώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης είναι απαράδεκτες ως στοιχεία σε οποιαδήποτε επόμενη προσφυγή στο δικαστήριο. Μια  μεσολάβηση αρχίζει χαρακτηριστικά με μια κοινή συνεδρίαση των συμβαλλόμενων μερών και των δικηγόρων τους. Ο μεσολαβητής εξηγεί αρχικά το σχήμα και συζητά την εμπιστευτική και μη δεσμευτική φύση των πρακτικών. Ο μεσολαβητής έπειτα θα ζητήσει από τους πληρεξούσιους για κάθε ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη για να παρουσιάσει τις θέσεις του . Μετά από την κοινή συνεδρίαση, ο μεσολαβητής θα χωρίσει συνήθως τα συμβαλλόμενα μέρη και θα αρχίσει με τα σε μία σειρά των ιδιωτικών, εμπιστευτικών συνεδριάσεων αποκαλούμενων " caucuses". Σε αυτά τα caucuses, ο μεσολαβητής λειτουργεί με κάθε ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη για να αναλύσει την περίπτωσή τους και να αναπτύξει τις επιλογές για την επίλυση.   Κανονικά, ο μεσολαβητής  θα χρησιμοποιήσει πολλαπλώς αυτές τις επί μέρους συναντήσεις με τα μέρη έως ότου βρεθεί μια λύση ή  γίνει προφανές ότι η επίλυση δεν θα επιτευχθεί. Η μεσολάβηση είναι διαφορετική από μια διαιτησία, δεδομένου ότι ο μεσολαβητής δεν εκδίδει μια απόφαση. Αντ' αυτού, η μεσολάβηση επιτρέπει στα συμβαλλόμενα μέρη  να λάβουν τις αποφάσεις τους και να διαμορφώσουν  την επιλυση της διαφοράς τους. Ο μεσολαβητής γενικά δεν υποβάλλει συστάσεις αλλά μάλλον, επιτρέπει στα συμβαλλόμενα μέρη να πάρουν τις αποφάσεις τους, βασιζόμενα σε μια ρεαλιστική προσέγγιση της υπόθεσής τους.

Η αμερικανική ένωση διαιτησίας αναφέρει ότι πάνω από 85% όλων των μεσολαβήσεων οδηγούν σε μια επίλυση. Αυτό ισχύει ακόμη και όπου όλες οι προγενέστερες προσπάθειες στην τακτοποίηση έχουν αποτύχει, όπου τα συμβαλλόμενα μέρη είναι απαισιόδοξα για τις προοπτικές της τακτοποίησης, και πού τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν ξοδεψει χρόνο και χρήμα προετοιμαζόμενοι για τη δίκη. Τόσο γιατί η μεσολάβηση λειτουργεί όταν τα συμβαλλόμενα μέρη ήταν ανίκανα μέχρι τότε να έρθουν σε συμβιβαστική επιλυση;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι.

Κατ' αρχάς, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών ή των πληρεξούσιών τους δεν μπορούν ποτέ να πραγματοποιηθούν χωρίς τη βοήθεια ενός μεσολαβητή-τρίτο. Οι πληρεξούσιοι συχνά φοβούνται ότι η  παρουσίαση οποιασδήποτε λογικής λύσης θα ληφθεί ως σημάδι αδυναμίας ή θα χρησιμοποιηθεί από την άλλη πλευρά ως αφετηρία για το επόμενο γύρο των διαπραγματεύσεων. Η μεσολάβηση παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για τη διαπραγμάτευση επειδή ο μεσολαβητής μπορεί να ελέγξει και να κατευθύνει την επικοινωνία των μερών. Με αυτό τον τρόπο, οι μη παραγωγικές συζητήσεις μπορούν να αποφευχθούν και παραχωρήσεις ή προτάσεις θα δημοσιοποιηθούν μόνο εάν είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μια τακτοποίηση.

Δεύτερον, σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου μερικές διαπραγματεύσεις έχουν πραγματοποιηθεί, είναι συχνά ανεπιτυχείς επειδή τα συμβαλλόμενα μέρη στερούνται τις ουσιαστικές δεξιότητες διαπραγμάτευσης. Οι πληρεξούσιοι ενδιαφέρονται συχνά για την εκδίκαση παρά για την επίλυση των διαφωνιών. Κατά συνέπεια, υιοθετούν συχνά τη σκληρή τακτική διαπραγμάτευσης που υπογραμμίζουν τις διαφορές στις θέσεις τους παρά την επιδίωξη ενός κοινού εδάφους για την τεπίλυση. Από τη στιγμή που ο ΔΙαμεσολαβητής προσπαθεί να εντοπίσει μια κοινά αποδεκτή λύση,  οι σκληρή διαπραγματευτική στάση μειώνεται ή εξαλείφεται.

Τρίτον, η μεσολάβηση παρέχει την ευκαιρία για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη να συναντηθούν με σκοπό να βρεθεί μια κοινή λύση . Όλοι οι αρμόδιοι είναι κανονικά παρόντες, ενώ σε άλλες διαδικασίες μπορεί να είναι μη διαθέσιμοι ή αποσπασμένοι σε άλλα θέματα της επιχείρησής τους και έτσι είναι σε θέση να στρέψουν την ολόκληρη προσοχή τους στην επίτευξη μιας τακτοποίησης.

Τέταρτον, κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης, σε κάθε συμβαλλόμενο μέρος δίνεται η ευκαιρία να υπογραμμιίσει τις θέσεις του, με σκοπό να παρουσιαστούν όλα τα θέματα σε ένα ευνοϊκότερο φως. Επίσης, οι εντάσεις μεταξύ των μερών ή οι συγκινήσεις  μπορούν να εκτονωθούν. Κατά συνέπεια, η μεσολάβησης παρέχει κανονικά σε κάθε πλευρά μια ρεαλιστικότερη άποψη της αντιτιθέμενης θέσης (ένα που δεν φιλτράρεται μέσω των δικηγόρων) και οδηγεί συχνά στην εκτίμηση των προτάσεων επίλυσης, που ειδάλλως  μπορεί ενδεχομένως θα είχε απορριφθεί.

Πέμπτον, μεσολάβηση επιτρέπει σε κάθε πλευρά να προβάλλει  μια πρόταση επίλυσης και να την μεταφέρει μέσω του διαμεσολαβητή στην άλλη πλευρά. Εκτός αν είναι σαφώς εξουσιοδοτημένος, ο μεσολαβητής δεν θα μεταβιβάσει την πρόταση στην άλλη πλευρά. Ο μεσολαβητής, εντούτοις, θα είναι σε θέση να λάβει τις εμπιστευτικές προτάσεις της άλλης πλευράς.  και θα είναι σε θέση να καθορίσει εάν μια πρόταση είναι εφικτή χωρίς πραγματικά να το αποκαλύψει στην άλλη πλευρά. Αυτό επιτρέπει σε κάθε πλευρά να ερευνήσει πλήρως τις επιλογές λύσης του προβλήματος.

Έκτον, η διαμεσολάβηση προσφέρει σε κάθε συμβαλλόμενο μέρος μια ρεαλιστική προσέγγιση του προβλήματος.  Δεδομένου ότι τα συμβαλλόμενα μέρη βλέπουν από ένα σημείο και μετά στη διαμεσολάβηση τι μπορεί να επιτευχθεί, οι θέσεις τους γίνονται λογικότερες και εύκαμπτες.

Ο έβδομος, η διαμεσολάβηση βοηθά τα συμβαλλόμενα μέρη στην ανάπτυξη των επιλογών για την επίλυση του προβλήματός τους.  Όσες περισσότερες οι επιλογές που αναπτύσσονται, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες επιτυχίας. Η εμπειρία καταδεικνύει ότι οι πληρεξούσιοι δικηγόροι υπερέχουν συχνά στην ανάπτυξη των γεγονότων που υποστηρίζουν τις θέσεις τους αλλά κολλούν στην ανάπτυξη των επιλογών επίλυσης. Ο μεσολαβητής μπορεί να βοηθήσει τα συμβαλλόμενα μέρη να διιαπιστώσουν το  πραγματικό αντικειμενικό συμφέρον τους τους και για να εξετάσει τις εναλλακτικές λύσεις, που πιθανόν να έχουν αγνοηθούν από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Τελικά η διαμεσολάβηση λειτουργεί! Λειτουργεί επειδή φέρνει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στον τραπέζι των  διαπραγματεύσεων, όπου μπορούν ρεαλιστικά να αξιολογήσουν τις θέσεις τους και  αν ερευνήσουν  ακίνδυνα τις επιλογές επίλυσης. Λειτουργεί στην επιλυση πάνω από 85% των περιπτώσεων στις οποίες χρησιμοποιείται, συμπεριλαμβανομένων εκείνων όπου τα συμβαλλόμενα μέρη ήταν ανίκανα ή απρόθυμα να διαπραγματευτούν, ή είχαν υποστηρίξει μη ρεαλιστικές ή αδιάλλακτες θέσεις. Καθώς τα οφέλη της διαμεσολάβησης γίνονται ευρύτερα αναγνωρισμένα, θα γίνει αναμφισβήτητα το χρησιμοποιημένο εργαλείο για τις αστικές διαφωνίες στο μέλλον.